Mae Lynne Evans yn ymddeol ar ôl 34 mlynedd o wneud gwahaniaeth yn Tai Gogledd Cymru

Roedd yn ffarwel a llawer o ddymuniadau ymddeoliad hapus i’n Pennaeth Tai â Chymorth, Lynne Evans yn ddiweddar.

Cyn iddi gychwyn ar ei hanturiaethau newydd, fe wnaethom ofyn iddi ddweud popeth wrthym am ei gyrfa 34 mlynedd yn Tai Gogledd Cymru (TGC), o sut y dechreuodd yn 1991 i’w hawgrymiadau ar gyfer gyrfa lwyddiannus mewn tai cymdeithasol!

Ymgyrchoedd hawliau

“Dechreuais gyda Tai Gogledd Cymru ar 1 Ebrill 1991,” datgelodd Lynne.

Ar ôl graddio o Brifysgol Bangor yn 1985, cymerodd ran mewn amryw o ymgyrchoedd hawliau lles a helpu i sefydlu’r Grŵp Gweithredu Tlodi Plant cyntaf yng Ngwynedd.

“Fe wnes i hefyd wirfoddoli gyda sesiynau cyngor cyfreithiol CAB Bangor, gan fwynhau gwybodaeth y cyfreithwyr oedd yn rhoi o’u hamser am ddim. Rhwng canol a diwedd yr 80au oedd y “Blynyddoedd Thatcher” (os oes rhywun yn cofio!) ac roeddwn i’n eithaf gwleidyddol!

“Fe wnes i jyglo dwy swydd ran-amser, un yn gweithio gyda phobl ifanc i’r Gymdeithas Cynllunio Teulu, ac un yn dysgu Lefel A Cymdeithaseg yng Ngholeg Llandrillo. Ym 1988, cefais swydd amser llawn gyda NACRO, gan helpu oedolion oedd yn ddi-waith i mewn i waith ac fe ddes i’n Rheolwr Cynllun yno’n gyflym.

“Roedd fy swydd nesaf yn Tai Gogledd Cymru fel Swyddog Tai â Chymorth. Roedd y swydd yn edrych yn ddiddorol, felly fe wnes i gais. Roeddwn i’n meddwl efallai y byddwn i’n aros am ychydig i ddarganfod beth oedd pwrpas y cymdeithasau tai newydd hyn, gweld sut roedden nhw’n cyfateb i fy ngwerthoedd personol a pha fudd roedden nhw’n ei roi i’n cymunedau.”

Cefnogi eraill

Dros ei blynyddoedd yn TGC, mae Lynne wedi bod yn allweddol wrth gefnogi merched sy’n profi trais domestig ac sydd angen lloches; y rhai sy’n profi digartrefedd ac angen llety, ac mae ei gwaith wedi cael effaith wirioneddol ar y sector tai â chymorth a thai cymdeithasol yng Ngogledd Cymru.

“Rwyf wedi bod yn rhan o’r gwaith o agor dwy loches newydd i fenywod, mwy o dai a rennir ar gyfer pobl ag anableddau dysgu ac anghenion iechyd meddwl, ac, yn gofiadwy iawn, sefydlu llety ar gyfer y rhai sy’n profi digartrefedd.”

Mae Lynne yn cofio bod pethau mor wahanol bryd hynny, mae bron yn amhosibl ei ddisgrifio.

“Un funud byddwn yn bwriadu datblygu cynllun newydd, y funud nesaf byddwn yn ysgrifennu derbynneb rhent, neu’n helpu i gael rhywun i le diogel, neu’n gwrando ar obeithion a breuddwydion rhywun ar gyfer y dyfodol a’u helpu i’w cyflawni. Roedd fy mhennaeth yn arfer casglu rhenti’n gorfforol!”

Atgofion

“A dweud y gwir, mae gormod o atgofion i’w crybwyll. Mae TGC a’n gwasanaethau Tai â Chymorth wedi tyfu a datblygu dros y blynyddoedd. Ac roeddwn i’n ffodus i ddod i mewn ar adeg pan oedden ni’n adeiladu partneriaethau gyda’r Gwasanaeth Prawf, Iechyd, Gwasanaethau Camddefnyddio Sylweddau, Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid, llochesi i fenywod, timau anabledd dysgu, gwasanaethau pobl ifanc – mae’r rhestr yn ddiddiwedd.

“Mae yna ddigonedd o straeon doniol, am anifeiliaid anwes annisgwyl er enghraifft (nadroedd a tharantwla), straeon hynod o hapus, straeon trist. Yn fwy diweddar, roedd rhai o straeon teimladwy iawn ein pobl, a ddarllenwyd yn eu geiriau eu hunain yn ein cynhadledd staff, yn brofiad hyfryd. Ac nid anghofiaf byth fy nghydweithwyr gwych yn Tai â Chymorth a ledled TGC, sy’n gwneud i’r cyfan ddigwydd, bob dydd.”

Un atgof amlwg i Lynne yw clywed am ymweliad â hostel TGC gan rywun proffesiynol. Rhannodd y person hwnnw ei fod wedi byw yn yr un hostel pan oedd yn ei arddegau. Rhannodd sut roedd ganddo bellach deulu ifanc a chartref ei hun. Credai y gallai Lynne Evans ei gofio. Yn sicr fe wnaeth hi!

Ychwanegodd Lynne y gall cartref diogel, gyda’r math cywir o gefnogaeth, wneud gwahaniaeth enfawr i gyfleoedd bywyd pobl.

Mae’n hanfodol, ychwanega Lynne, mewn amgylchedd ariannu sy’n gymhleth a lle mae pwyslais cryf ar reoleiddio a chymaint o wahanol fathau o adrodd ar ddata, “ein bod yn cadw’r person rydym yn ei gefnogi yn ganolog ac yn cofio bob amser mai nhw yw’r rheswm pam yr ydym yma yn gwneud y gwaith.”

Gall y gwaith, meddai, fod yn heriol ac mae’n hanfodol bod y bobl sy’n darparu’r gwasanaethau hefyd yn cael y gefnogaeth a’r gydnabyddiaeth y maent yn eu haeddu.

“Rwy’n mawr obeithio y bydd y gwasanaeth Tai â Chymorth yn parhau i dyfu ac addasu ac yn parhau i weithio gyda phobl tuag at fyd lle mae digartrefedd yn ddelfrydol yn dod yn rhywbeth yn y gorffennol. A gobeithio y bydd fy nghydweithwyr yn parhau i gael boddhad a llawenydd yn y cymorth y maent yn ei ddarparu.”

Felly, a oes gan Lynne unrhyw gyngor i unrhyw un sy’n ystyried gweithio ym myd gwaith tai cymdeithasol?

“Os yw eich gwerthoedd yn cyd-fynd ag ethos tai cymdeithasol, ewch amdani! Ni fyddwch byth yn diflasu, byddwch yn cael eich herio i feddwl yn greadigol a dysgu’n barhaus, byddwch yn rhan o dîm gwych, a gall y boddhad o wneud gwahaniaeth gwirioneddol i fywydau pobl aros gyda chi am byth.

“Yn olaf, hoffwn ddiolch i TGC am fy ngyrfa wych.”